[Chia sẻ] Thời thơ ấu, thay đổi và các vấn đề

Mình lại thấy tuổi thiếu niên là giai đoạn phát triển và chọn hướng đi thôi, còn cá tính, cái gốc bộc lộ rõ nhất là khi còn nhỏ. Lúc đã mới bắt đầu tìm hiểu thế giới, mọi thứ đều rất bản năng, chưa bị ảnh hưởng nhiều bởi các quan niệm bên ngoài. Và trẻ con cũng thoải mái trong việc thể hiện bản thân hơn (dễ bóc vỏ hơn ấy), trừ trường hợp đặc biệt thì khó tìm được đứa trẻ nào thực sự khép kín. Vậy nên MBTI xác định trong giai đoạn này rất chính xác, tiếc là mình không nhớ được nhiều thôi.

 

Tất nhiên là giai đoạn nào cũng ảnh hưởng nhưng ảnh hưởng có tính quyết định tới nhận thức thì chỉ có ở thanh niên. Vì qua tầm này thì nhận thức người ta thường dc đóng khung, khó tiếp thu quan điểm nhận định mới hay khó hình thành hoài bão.

 

Giai đoạn nào đột ngột được tiếp cận với nhiều trải nghiệm/thông tin mới thì giai đoạn đó quan trọng nhất, do identification về cuộc sống bắt đầu hình thành. Có 2 giai đoạn như vậy là giai đoạn từ khi sinh ra đến tầm 4-5 tuổi (bắt đầu quan sát thế giới) và giai đoạn "bị quăng ra xã hội" (người có, người không).

Với mình thì giai đoạn "bị quăng ra xã hội" là giai đoạn nhận thức có nhiều chuyển biến nhất (bên cạnh giai đoạn đầu đời) vì thời gian đó mình mới bắt đầu được tự do sử dụng internet và tra cứu tài liệu (bố mẹ mình kiểm soát con cái rất nghiêm).

Đến tầm hơn 30 thì con người thường sẽ hết động lực để thay đổi lớn rồi, do need for consistency.

 

Quan điểm của @Haru Nakano tương tự với lý thuyết về các giai đoạn phát triển tâm lý xã hội của Erik Erikson. Cụ thể là giai đoạn thứ 5 "Ego Identity vs. Role Confusion" diễn ra vào tuổi dậy thì (12-18 tuổi). Erik cũng có nhấn mạnh tầm quan trọng của giai đoạn này trong việc hình thành căn tính (identity) của một người.

Hình như hồi trước nhớ có bạn nào đề cập tới lý thuyết này rồi. Cá nhân mình thấy nó hữu ích để tham khảo cho việc phát triển bản thân và nuôi dạy trẻ em. Lưu ý là chỉ nên dùng lý thuyết này để suy nghĩ và tham khảo chứ đừng tin như đúng rồi.

 

Mẫu giáo: im lặng quan sát đánh giá. Không chơi với các bạn, không nô đùa. Mà thường im lặng quan sát + chơi 1 mình. Giờ vẫn nhớ một số ý nghĩ hồi đó, hay đánh giá người khác, đánh giá bản thân lắm ấy và lòng tự trọng cao đến thảm
Cấp 1: hồi đầu hay ngồi 1 chỗ quan sát, nhưng đến năm lớp 2 bắt đầu hòa đồng với các bạn. Lúc ấy cái ý thức cá nhân cũng rất mạnh, ít nhận biết thế giới lắm và cũng không hi vọng gì vào thế giới cả. Đến lớp 3 là bắt đầu bị tẩy chay rồi, hay ngồi một góc vẽ vời và đọc truyện. Không thèm quan tâm chúng nó nữa dù rất muốn là một phần trong đó. Nhiều lần được bước vài bước cào thế giới chúng nó, rồi cũng bị gạt ra. Cũng đau khổ lắm -_-
Cấp 2: năm đầu tiên thì cũng có bạn, sau có những vụ tẩy chay rải rác và đủ thứ. Cam chịu nhiều. Đến lớp 9 thì đến 1 thế giới khác, đi học đội tuyển, có những người bạn thật sự đầu tiên của cuộc đời. Trở nên khác hẳn, ý thức cá nhân trở lại, bắt đầu thói đi ngược lại đám đông, hay bảo vệ mấy đứa bị bắt nạt chứ k còn bị bắt nạt nữa. Đây là thời gian chuyển biến nhiều nhất của mình, vì mình bắt đầu có bạn bè. ^^
Cấp 3: không còn quan sát cái gì, kết bạn vô tội vạ và yêu đời vô cùng. Tin tưởng vào cuộc sống và con người hơn, gặp nhiều người tin mình và khiến mình tin. Giai đoạn điên nhất ^^ cũng luôn luôn mâu thuẫn giữa bên trong và bên ngoài, luôn cảm giác muốn được hiểu, ..
Đh: cân bằng hơn giữa bên trong và bên ngoài. Ổn hơn. Nhận thức nhiều về thế giới và con người xung quanh mình và để ý xung quanh (quá mức).

 

- Mẫu giáo: Bé ngoan, suốt ngay chỉ cái này cái kia bí bo hỏi cái này tại sao, cái kia tại sao. Thích đc kể cho nghe những câu chuyện kì lạ. Ở nhà bố mẹ, ông bà chăm kỹ, đến trường cô giáo bám gót. Tuổi thơ mỹ mãn.

- Cấp 1: Ít nói hơn, kín đáo hơn. Chăm chỉ học còn lại gần như ko quan tâm lắm nên bạn bè ko nhiều, bạn gọi là thân thiết chắc đc vài đứa. Nói là thân nhưng vẫn nhàn nhạt, chỉ là đối với mấy đứa đó mình quan tâm hơn so với số còn lại thôi. Thầy cô thích mình nhưng mình luôn tìm cách trốn để khỏi bị giao cho những việc có tính trách nhiệm cao vì...mệt lắm!

- Cấp 2: Lúc mới vào 1 phần do lạ lẫm, 1 phần do bản tính ko quan tâm nên rất ít nói, rất tách biệt. Sau một thời gian sống trong thế giới của mình mặc kệ Trái Đất tròn méo ra sao thì một ngày giống như bừng tình phát hiện ồ hình như mn đang chia thành các nhóm nhỏ, đang túm tụm với nhau cười đùa thỉnh thoảng lại liếc sang một đứa tách biệt nói nhỏ rồi phá lên cười, đứa kia trông có vẻ buồn và đáng thương. Thế là mình hiếu kỳ quan sát vài ngày rồi cảm giác giống như thế giới chung quanh đang yêu cầu mình phải thay đổi để thích nghi dù mình có thích hay ko, nếu mình muốn có cuộc sống bình yên, ít rắc rối hơn. Dù mình có phớt lờ giả vờ ko quan tâm thì sự thật mình vẫn sống trong một TG to lớn, có rất nhiều người trong đó sức mạnh của đám đông thật sự rất lớn còn mình nếu chỉ lẻ loi một mình, nếu xảy ra chuyện thì bản thân sẽ thiệt thòi. Cảm giác lúc đấy có tí ko cam lòng vì bản thân ko thể thay đổi thế giới theo hướng mình muốn nên đành thích nghi với nó. Sau đấy mình bắt đầu hòa nhập với mn, mình phát hiện chuyện này dường như ko khó lắm, giống như bà mình từng nói:"Lúc bé con rất hướng ngoại, giống như Mặt Trời nhỏ nhưng càng lớn con càng kín đáo cũng may con vẫn biết cách trở nên hòa đồng, cũng biết cách làm mn yêu quý nếu con muốn, ko thì đã là vấn đề lớn." Để an toàn hơn nên mình gia nhập vào nhóm nổi nhất lớp, vẫn giữ quan hệ tốt với boss các nhóm nhỏ xung quanh, thậm chí còn mở rộng quan hệ với các lớp xung quanh nhưng vẫn giữ thái độ ko quá gần cũng ko quá xa. Thế là cấp 2 nhiều người bảo sóng to gió lớn còn mình thì an ổn vui vẻ sống qua ngày, ồ ko có may mắn đâu, đã có chuẩn bị hết rồi còn gì :v.

- Cấp 3: Để an toàn mình vẫn làm như trên nhưng đã có kinh nghiệm rồi nên dễ thôi. Quan trọng là mình phát hiện ra bên cạnh có nhiều người nhưng mình ko hề mở lòng ra với bất kỳ ai, mãi vẫn giữ thái độ tốt, vui vẻ nhưng ko quá thân thiết, thỉnh thoảng có hơi buồn nhưng chuyện bạn thân mình đòi hỏi hòa hợp rất cao, có lẽ nên hạ xuống chút. Ngồi gần mình có 4 nữ 2 nam, quan sát mãi cuối cùng mình quyết định kết thân với 1 nữ trong đó nhưng bạn gái đó quá "nhiệt" rồi làm mình cũng thân với 2 nữ 1 nam còn lại trong nhóm bạn đó luôn, ừm cảm thấy ko tệ hình như càng ngày tâm trạng của mình càng tốt, giống như bà nói có bạn bè thân thiết tốt hơn một mình nhiều, bà lúc nào cũng hiểu mình như vậy. Dù phải học hành bù đầu, áp lực thi cử cao, có một vài rắc rối nhỏ xảy ra thì mình vẫn cảm thấy cấp 3 là nơi có nhiều kỷ niệm đẹp, là nơi vui vẻ nhất, mình vẫn giữ mối QH với bạn bè thân thiết tới bây h.

- ĐH: nhàn nhạt nhưng vẫn giữ quan hệ tốt với mn chỉ là tuyệt ko thân thiết, mình cảm thấy ở nơi đây quá gần với cánh cửa vào đời nên họ cũng giống như mình "vũ trang tận răng" bản chất tốt đẹp đều đc che dấu kỹ hoặc đã hòa tan rồi, tư tưởng đã thay đổi dù ít hay nhiều có tí quá thực tế, quá nặng nề, nhiều người có phần quá giả, quá diễn. Thôi kệ, quan tâm nhiều sẽ rối, ráng cày hết mấy năm đh rồi té gấp mình ko mặn mà với nó, cũng may đã tìm đc bạn thân từ cấp 3 chứ nếu tìm ở đây thì hơi mệt à. Thế là giống như đi ngắm cảnh, chuyện đều ko liên quan thế nên nhiều người nhận xét là hòa đồng, vui vẻ nhưng có gì đó ngăn cách. Nói đúng ghê nhưng tiếc là ko có thưởng :v

 

Chỉ còn nhớ chuyện từ lớp lá trở đi:
- Lớp lá:
+ Nhớ lần nào ăn trưa, chén đầu tiên mình luôn ăn nhanh nhất nhì lớp, đến chén thứ 2 thì bắt đầu lầy, bạn bè đi ngủ hết, chỉ còn mỗi mình đứng cầm chén cơm nhai nhai nhai, vừa ăn vừa xem mấy cô rửa chén bát, xong lau sàn, xong rồi bỏ thịt vô 1 cái máy có những cái lỗ tròn tròn, quay quay 1 hồi thịt sẽ tuôn ra từ những cái lỗ đó, sau này mới biết là xay thịt : )))) ( ngày nào mình cũng là thành phần cá biệt như vậy, một mình dựa tường cầm chén ăn một mình), ăn xong rồi mò vào trong phòng ngủ với mọi người. Tất nhiên mới ăn xong vô sao mà ngủ được luôn ( còn bị xoang nữa chớ ), xung quanh mọi người đều ngủ mỗi mình mắt mở thao láo, tưởng tượng giờ mình chạy vô nhà vệ sinh lấy cục xà bông chà chà vô ass thì sao nhỉ ( xin lỗi mọi người vì còn nhỏ đã biến thái như thế này ), nói chung cũng tò mò muốn lắm, nhưng suốt cả năm chưa dám thử lần nào ( sau này nhà có phòng tắm riêng thì đã được giải đáp sự tò mò ).
+ Nhớ 1 lần nằm bên trái 1 con nhỏ, có 1 thằng nằm bên phải con nhỏ. Thằng đó hun má con nhỏ, mình thấy vậy cũng chơi ké, hun má nó. Về nhà cứ lo sợ nó có bầu =.=
+ Nhớ mấy lần ị đùn ở lớp :v :v Rồi có lần đang nhào lộn, thấy quần sắp tụt, cố tình nhảy nhảy thêm cho nó tụt hẳn, mấy cô thấy vậy cười :v :v
Nói chung kể lại thì khá là biến thái :v à còn mấy lần không chịu đi học, mẹ cầm chổi đập cho nát bét ra rồi lôi lên xe chở đến lớp. Để nhận xét thì mình cũng không biết nhận xét sao, chắc là kiểu trẻ con bình thường.
Thôi kể đến đây thôi : )) Tại tên topic làm mình nhớ đến mấy chuyện này :v
Từ đó đến giờ chắc không thay đổi gì nhiều.

 

Về tuổi thơ thì mình chẳng nhớ gì nhiều. Nhưng có một số thứ tác động lớn đến cuộc đời và vẫn hiện hữu trong cuộc đời mà mình bắt đầu nhận thấy từ khoảng 12-13 tuổi như sau:
- Hồi bé học rất giỏi và ham tự học nữa, toàn nhất lớp. Tuy sức khỏe yếu và bị tật bẩm sinh nhưng về đầu óc, hoạt động học hỏi thì năng động hơn bây giờ. Còn tập tành vẽ vời, sáng tác những thứ cực kì deep, deep hơn mình bây giờ. Nhưng đến giữa cấp 2 thì bắt đầu mất phương hướng + không thấy được mục đích của việc học hay rèn luyện kĩ năng => Nhốt mình vào Ni-Fi và internet, dân gian gọi là sống ảo, tình trạng này kéo dài đến 18 tuổi trước khi mình nhận ra.

- Không có nhu cầu tìm bạn. Đi học thì phát biểu khá nhiều nhưng vẫn hướng nội, kì quặc. Suy nghĩ già chát, thích triết lý, lý luận về cuộc sống. Chơi thân với toàn con trai là N vì chia sẻ được những điều naỳ. Có một sự kì thị đối với con gái và những mối quan tâm S-F của họ, Từ khi biết MBTI thì phát hiện ra từ nhỏ mình bị ENFP cuốn hút kì lạ. Cô em họ mình thương từ nhỏ là ENFP. Cậu bạn đầu tiên của mình khi 6 tuổi hình như là ENFP. Cấp 3 có một cậu bạn duy nhất chơi 3 năm liền là ENFP. Các nhân vật gương mẫu thì là ENTJ.

-Mình luôn tin bản thân là bánh bèo, không có self-esteem và people skills, không phát triển được function nào ngoài Ni-Fi loop và một thời gian type chắc như đúng rồi là mình Fi-dom do "không thích xung đột, thích hòa hoãn, thoải mái" - bây giờ thì nhận ra cái mình sợ là xung đột do cảm xúc.

- Không quan tâm đến bề ngoài hay môi trường sống. Được cái hồi bé khá tự do độc lập hạnh phúc về tư tưởng, không cảm thấy áp lực là mình khác người, không bị kì thị vì là con gái hay cảm thấy có khoảng cách với con trai và những người "bề trên". Luôn cảm thấy kết nối được với người lớn hơn là bạn cùng lứa. Đương nhiên sau này ra đời mới thấy một số rào cản và luật lệ là cần thiết.

 

^~^ cho Linh hỏi chút là có bạn nào ngày xưa hiền lành ngây thơ tốt tính bị người ta nói câu nào rúm lại câu đó, nhưng càng lớn càng thích cãi nhau ghê gớm chua ngoa đanh đá không ạ ,_,

Có hai đứa bạn từ hồi tiểu học hiền lắm, nhưng giờ một đứa như IS trá hình dân thường một đứa thì vẫn hiền y nguyên ,_, mà hoàn cảnh với bạn bè thì không khác gì nhau lắm?

 

À mình cũng có thay đổi về thái độ đó , chỉ không đanh đá thôi Ngày nhỏ đi học bị bắt nạt chửi suốt, cứ im im chịu trận hiền ơi là hiền luôn. Người lớn la mắng cũng sợ chết được. Bánh bèo quá nên chưa bao giờ nghĩ mình TJ cả Nhưng nghĩ lại thì càng lớn càng lỳ lợm và đầu đá, không sợ ai, cãi hoặc cứ im im làm điều mình thấy đúng cho đến khi nào người kia có logic thuyết phục được mình. Ra đời mới giật mình nhận ra người ta ngán mình nhiều hơn là mình sợ người ta vì khí hắc ám tỏa ra mà mình không thấy