Bạn có thể kể ra vài trường hợp của bản thân minh chứng cho bài viết dưới đây không? Các trường hợp của tôi đã tự lý giải dưới góc nhìn của bài báo sau đây: Nguồn :Người xâm phạm không gian – Lãnh thổ và không gian riêng ~ Dinhpsy's World Tham khảo thêm: Proxemics - Wikipedia Chúng ta thường biết các con thú, chim chóc, cá và động vật linh trưởng tranh giành, canh giữ lãnh địa của chúng. Và con người cũng vậy, ít nhất họ cũng có lãnh địa riêng. Hiểu sâu sắc vấn đề này, bạn sẽ thấu đáo được hành vi của bản thân cũng như có thể phán đoán được các phản ứng trực diện của người khác Lãnh thổ cũng là một khu vực hoặc không gian xung quanh một người mà người đó tự cho là của mình. Một phát hiện gần đây đã chỉ ra rằng nó còn là phần không gian xung quanh cơ thể người đó như thể nó là phần nới thêm từ cơ thể họ. Mỗi người đều có lãnh thổ riêng bao gồm khu vực chung quanh tài sản của mình, ví dụ như không gian từ bờ rào vào nhà, không gian bên trong chiếc xe hơi, giường ngủ hoặc ghế giành riêng cho họ... Không gian riêng Hầu hết động vật đều có một không gian nhất định xung quanh cơ thể mà chúng tự cho là không gian riêng của mình. Không gian đó mở rộng hay thu hẹp tùy thuộc chủ yếu vào tình trạng sống đông đúc của loài vật ấy và mật độ cư dân ở nơi mà nó sinh trưởng. Một con sư tử sống ở những vùng hẻo lánh của châu Phi có thể có không gian lãnh thổ trong vòng bán kính 50 km hoặc xa hơn tùy thuộc vào mật độ sư tử sống trong vùng. Và nó đánh dấu lãnh thổ của mình bằng cách tiểu tiện - đại tiện quanh các đường ranh giới này. Trong khi đó, không gian riêng của một con sư tử bị giam chung với các con sư tử khác có thể chỉ có vài mét, đây là hệ quả tất yếu của điều kiện sống đông đúc. --> Mỗi người đều có “bong bóng khí” (air bubble) riêng quanh mình. Kích thước “bong bóng khí” tùy thuộc vào mật độ dân số nơi người đó sinh trưởng. Vì vậy, không gian riêng do văn hóa qui định. Ở Nhật Bản, người ta quen với cảnh đông đúc trong khi những nơi khác lại thích những “không gian mở” hơn. Ở những nơi đó, người ta muốn bạn giữ khoảng cách. Spoiler Nghiên cứu cho thấy rằng những người bị giam cầm dường như cần không gian riêng rộng hơn so với đa số những người khác trong cộng đồng, do đó các phạm nhân hay có thái độ gây hấn khi người khác đến gần họ. Những khu biệt giam, nơi không ai khác ngoài tù nhân, luôn luôn có tác dụng giúp họ trấn tĩnh. Người ta đã nhận thấy, nạn bạo lực gây ra bởi các hành khách đi máy bay tăng lên trong những năm 1990, khi mà các hãng hàng không bắt đầu dồn sát hành khách vào với nhau trong các ghế ngồi để bù đắp khoản doanh thu thâm hụt do giảm giá vé. Vùng khoảng cách Về “bong bóng khí” quanh những người thuộc tầng lớp trung lưu ở vùng ngoại ô Úc, New Zealand, Anh, Bắc Mỹ, Bắc Âu, Scandinavia, Canada hoặc những nơi có nền văn hóa bị “Âu hóa” như Singapore, Goam và Iceland. Tùy từng quốc gia mà lãnh thổ cá nhân sẽ rộng hơn hoặc hẹp hơn những nơi đề cập sau đây, nhưng xét theo tỉ lệ tương ứng thì chúng tương tự nhau. Trẻ em nên được học về các phân vùng này lúc 12 tuổi, ta có thể chia chúng thành 4 vùng khoảng cách riêng biệt: 1. Vùng thân mật: giữa 6 và 18 inches (15-45 cm). Trong tất cả các vùng khoảng cách thì vùng này là quan trọng nhất, vì đây là vùng mà người ta canh giữ như thể nó là tài sản riêng của họ. Chỉ những người gần gũi với chúng ta như người yêu, cha mẹ, vợ chồng, con cái, bạn thân, họ hàng và vật cưng mới được phép bước vào. Khu vực cách cơ thể 15 cm chỉ cho phép người khác bước vào trong các va chạm ở mức độ thân mật. Đây được gọi là vùng tối thân mật. 2. Vùng riêng tư: từ 18 inch và 48 inch (46cm-1.22m). Đây là khoảng cách giữa ta và mọi người trong các bữa tiệc rượu cocktail, những buổi liên hoan ở cơ quan, giao tiếp xã hội và các buổi họp mặt thân mật. 3. Vùng xã giao: giữa 4 và 12 feet (1.22 ~ 3.6m). Chúng ta giữ khoảng cách này với những người lạ như thợ sửa ống nước hoặc thợ mộc đang sửa chữa quanh nhà, người đưa thư, người bán hàng ở địa phương, nhân viên mới tại cơ quan và những người ta quen biết sơ. 4. Vùng công cộng: là hơn 12 feet (3.6m). Những khi phát biểu trước nhiều người thì đây là khoảng cách thoải mái mà chúng ta chọn đứng. Lưu ý rằng - vùng (1) có chiều kích bằng khoảng 1 khuỷu tay - vùng (2) hơn một sải chân đá và hai sải chân bước - vùng (3) bằng một buồng ngủ tối thiểu Tất cả những vùng khoảng cách này có khuynh hướng thu hẹp giữa hai người phụ nữ và giãn ra giữa hai người đàn ông với nhau. Ứng dụng thực tế của vùng khoảng cách Thường một người khác bước vào vùng thân mật của chúng ta (từ 15cm – 46cm) vì một trong hai lí do: - Thứ nhất, người xâm phạm kia là người họ hàng gần, bạn thân hoặc đang có cử chỉ khêu gợi tình dục. - Thứ hai, người kia là kẻ hiếu chiến và có thể sắp tấn công bạn. Chúng ta có thể chịu đựng được những người lạ đi vào phạm vi giữa vùng riêng tư và vùng xã giao của chúng ta, còn việc xâm phạm vào vùng thân mật sẽ dẫn đến những thay đổi sinh lý xảy ra bên trong cơ thể. Tim đập nhanh hơn, chất adrenalin chảy vào mạch máu, máu được bơm lên não và đưa tới các bộ phận cơ thể để cơ thể sẵn sàng trong trường hợp xảy ra đánh nhau hay chạy trốn. Điều này có nghĩa rằng việc bạn choàng cánh tay một cách thân mật lên một người mới quen có thể khiến người đó có suy nghĩ tiêu cực về bạn, cho dù ngoài mặt họ mỉm cười và tỏ vẻ đồng tình để không làm bạn phật lòng. Ngoài ra: - Phụ nữ đứng gần nhau hơn, đối mặt với nhau và chạm vào nhau nhiều hơn là đàn ông với đàn ông. - Nếu bạn muốn mọi người cảm thấy thoải mái khi ở gần bạn thì nguyên tắc vàng là “hãy giữ khoảng cách”. Mối quan hệ của chúng ta với người khác càng thân mật thì họ sẽ cho phép chúng ta bước vào các vùng khoảng cách của họ sâu hơn. Spoiler Chẳng hạn, một nhân viên mới ban đầu có thể cảm thấy mọi người lãnh đạm với mình. Kỳ thực, những người này chỉ là đang giữ nhân viên đó ở vùng xã giao cho đến khi họ hiểu anh ta hơn. Khi nhân viên này trở nên quen thân thì khoảng cách giữa họ ngắn lại cho đến khi người này được phép bước vào các vùng riêng tư của họ và trong vài trường hợp là vào đến vùng thân mật. Ai bước vào khu vực của ai ? Khoảng cách giữa hông của hai người khi họ ôm nhau tiết lộ các manh mối về mối quan hệ giữa họ. Những người yêu nhau ép sát thân hình vào nhau và bước vào vùng tối thân mật của nhau. Việc này khác với nụ hôn xã giao với người khác, tất cả họ đều giữ vùng khung chậu của mình cách hông bạn tối thiểu 15 cm. Ngoại lệ của nguyên tắc về khoảng cách và sự thân mật xảy ra khi khoảng cách không gian được phân định dựa trên địa vị xã hội của người đó. Spoiler Ví dụ, giám đốc điều hành của một công ty có thể là người bạn thân hay câu cá chung cuối tuần với một nhân viên cấp dưới. Khi họ đi chơi chung thì người này có thể bước vào vùng thân mật hoặc vùng riêng tư của người kia. Tuy nhiên, tại công ty, vị giám đốc điều hành đó vẫn giữ khoảng cách xã giao với người bạn mình để duy trì quy tắc bất thành văn về giai tầng xã hội. Spoiler: Tại sao chúng ta không thích đi thang máy ? Tại sao chúng ta không thích đi thang máy ? Sự đông đúc tại các rạp hát, rạp chiếu phim, trong xe lửa hoặc xe buýt dẫn đến sự xâm phạm không thể tránh khỏi vào vùng thân mật của người khác. Có một danh sách các qui luật bất thành văn mà hầu hết các nền văn hóa đều tuân thủ một cách cứng nhắc khi đối mặt với tình trạng đông người, chẳng hạn như trong thang máy chật kín, lúc xếp hàng tại cửa hàng hoặc trên các phương tiện giao thông công cộng. Dưới đây là những qui tắc thường gặp khi đi thang máy: 1. Đừng bắt chuyện với bất cứ ai, kể cả người mà bạn quen biết. 2. Luôn tránh tiếp xúc bằng mắt với người khác. 3. Giữ khuôn mặt “lạnh như tiền” – không biểu lộ cảm xúc. 4. Nếu bạn mang theo sách hoặc báo, hãy giả vờ mải mê đọc. 5. Trong đám đông, không được phép cử động cơ thể 6. Bạn phải luôn dán mắt vào số tầng lầu đang thay đổi trên bảng hiển thị.Kiểu cư xử này được gọi là “làm mặt lạnh” và có thể thấy ở khắp mọi nơi. Việc này đơn giản là giấu kín cảm xúc của mình bằng cách khoác một bộ mặt dửng dưng. “Khốn khổ”, “không vui nổi” hay “tuyệt vọng” là các từ được dùng để mô tả cái nhìn vô cảm, thờ ơ trên khuôn mặt những người thường đi làm bằng các phương tiện giao thông công cộng vào giờ cao điểm. Thực ra, chúng là những lời nhận xét chưa thấu đáo của người quan sát. Bộ mặt dửng dưng mà người quan sát nhìn thấy chỉ là cách người ta tuân thủ các qui tắc về vùng khoảng cách khi có sự xâm phạm không thể tránh khỏi vào vùng thân mật ở chỗ đông người. Những thói quen về không gian Khi một người nào đó muốn tìm một không gian hoặc một khu vực giữa những người lạ, ví dụ như chỗ ngồi tại rạp chiếu phim, ở bàn hội nghị hoặc một chỗ treo khăn ở câu lạc bộ chăm sóc sức khỏe, thường anh ta hành động theo một cách có thể dự đoán được, đó là tìm khoảng trống rộng nhất giữa hai người khác rồi chọn lấy chỗ ngồi chính giữa. Tại rạp chiếu phim, anh ta sẽ chọn ngồi đầu dãy đến ghế người gần nhất. Tại câu lạc bộ chăm sóc sức khỏe, anh ta chọn cái móc khăn ở chỗ trống rộng nhất, giữa hai chiếc khăn khác hoặc ở giữa chiếc gần nhất và đầu giá treo khăn. Mục đích của việc làm này nhằm tránh gây khó chịu cho người khác do ngồi quá gần hoặc quá xa họ. - Bác sĩ và thợ làm đầu được phép bước vào những vùng thân mật của chúng ta. - Chúng ta cũng cho phép các con vật cưng vào vùng này bất cứ lúc nào bởi vì chúng không đe dọa chúng ta. Spoiler Tại rạp chiếu phim, nếu bạn ngồi cách xa quá nửa khoảng cách tính từ ghế đầu đến ghế người ngồi gần nhất, người đó có thể phật ý vì bạn ngồi cách họ quá xa, hoặc có thể cảm thấy bị đe dọa nếu bạn ngồi quá gần. Mục đích chính của thói quen về khoảng cách này là để giữ sự hòa hợp, nó có vẻ là hành vi có được do tiếp thu chứ không phải do bản năng. Spoiler Một ngoại lệ của nguyên tắc này là khoảng cách không gian trong nhà vệ sinh công cộng. Có đến 90% số người sử dụng chọn những buồng vệ sinh ở cuối dãy. Chỉ khi nào những phòng này không còn chỗ trống, nguyên tắc chỗ giữa mới được áp dụng. Đàn ông luôn cố tránh đứng cạnh người lạ tại bồn tiểu công cộng cũng như luôn tuân thủ quy luật bất thành văn là “thà chết còn hơn nhìn nhau !” Vấn đề về các yếu tố văn hóa ảnh hưởng đến vùng khoảng cách Spoiler Một cặp vợ chồng trẻ người Ý sang định cư tại Sydney, Úc và được mời tham dự câu lạc bộ giao lưu của địa phương. Vài tuần sau khi họ tham gia, có ba thành viên nữ than phiền rằng người đàn ông Ý cứ theo tán tỉnh họ khiến họ cảm thấy không thoải mái khi tiếp xúc với anh chàng này. Các thành viên nam trong câu lạc bộ cũng cảm thấy người phụ nữ Ý kia cư xử như thể là cô ta sẵn sàng quan hệ tình dục vậy ! Tình huống này minh họa cho tình trạng bất đồng văn hóa khi những nền văn hóa có nhu cầu khác nhau về khoảng cách gặp nhau. Vùng khoảng cách thân mật của nhiều người ở Nam Âu chỉ từ 20 – 30cm và thậm chí còn ngắn hơn ở một vài nơi. Cặp vợ chồng người Ý này cảm thấy dễ chịu và thoải mái khi đứng cách người Úc một khoảng 25cm, nhưng họ hoàn toàn không biết là họ đã xâm phạm vào vùng thân mật 46cm của người Úc, điều này làm phát sinh thêm những nghi vấn về động cơ của họ. Cặp vợ chồng người Ý kia đã vô cùng sửng sốt khi biết được điều này và họ đã tập đứng lùi lại để giữ một khoảng cách chấp nhận được về văn hóa. Và vấn đề các mối quan hệ xã hộiNhững người càng gần gũi nhau sẽ càng đứng gần nhau hơn. Việc bước vào vùng thân mật của người khác phái là một cách biểu hiện sự quan tâm đến người đó và thường được gọi là “động tác thăm dò” (advance). Nếu không chấp thuận cho đối phương tiến vào vùng thân mật thì người kia sẽ bước lùi ra sau để bảo toàn không gian của mình. Ngược lại, nếu chấp thuận thì người kia sẽ đứng im và cho phép người xâm phạm ở lại vùng thân mật. Để thăm dò tình cảm của một người đàn ông, người phụ nữ sẽ bước vào vùng thân mật của anh ta rồi sau đó lùi lại. Nếu người đàn ông có quan tâm, hành động trên phát tín hiệu cho anh ta bước vào không gian của cô gái bất cứ lúc nào anh ta cho là cần thiết. Khu vực không gian giữa nông thôn và thành thị Như đã đề cập, khoảng không gian riêng mà một người nào đó cần có liên quan đến mật độ dân cư nơi họ sinh sống. Spoiler Chẳng hạn, những người lớn lên ở các vùng thôn quê thưa thớt cần không gian riêng rộng hơn so với những người trưởng thành trong các đô thị đông đúc. Quan sát một người đưa cánh tay ra bao xa để bắt tay cũng có thể đoán biết anh ta đến từ thành phố lớn hay từ quê ra. Những người sống ở thành phố thường có “vùng bong bóng” riêng là 18-inch (46cm), đây cũng là khoảng cách đo được giữa cổ tay và khung chậu cơ thể họ khi bắt tay nhau. - Những người sống ở thôn quê hay đứng tại chỗ và cúi người về phía trước để đón lấy cái bắt tay của bạn, trong khi người thành thị sẽ bước lên phía trước để chào. - Những người lớn lên ở các vùng hẻo lánh có thể có nhu cầu về không gian riêng rộng tới khoảng 6m. Do vậy, họ thường không thích bắt tay mà chỉ đứng ở xa vẫy tay. Lãnh thổ và quyền sở hữu Tài sản sở hữu của một người hoặc không gian mà người đó sinh sống hình thành một lãnh thổ riêng, và cũng giống như “bong bóng khí” của họ, họ sẽ đấu tranh để bảo vệ nó. Nhà ở, văn phòng và xe hơi của một người tượng trưng một vùng lãnh thổ, chúng đều có đường ranh giới bao quanh được đánh dấu cụ thể dưới dạng các bức tường, cánh cổng, hàng rào hay cửa ra vào... Mỗi lãnh thổ có thể chứa vài lãnh thổ nhỏ hơn. Spoiler - Ví dụ, trong một ngôi nhà, lãnh thổ riêng của một người có thể là nhà bếp và họ sẽ phản đối bất kì ai xâm phạm khi họ ở trong lãnh thổ đó. - Một doanh nhân có nơi quen thuộc tại bàn hội nghị, các thực khách có chỗ ngồi ưa thích trong quán ăn, cha, mẹ có cái ghế ưa thích tại nhà. Họ thường đánh dấu những khu vực này bằng cách để lại các vật dụng cá nhân ở nơi đó hay gần đó, hoặc thường xuyên lui tới địa điểm đó. - Thực khách thậm chí còn khắc các ký tự đầu tên họ lên chỗ ưa thích tại bàn ăn, trong khi đó, doanh nhân đánh dấu lãnh thổ của mình tại bàn hội nghị bằng cách bày bìa kẹp hồ sơ cá nhân, bút, sách và quần áo trong phạm vi vùng thân mật 18 inch (46cm) của mình. - Các cuộc nghiên cứu do Desmond Morris tiến hành về vị trí chỗ ngồi trong thư viện cho thấy, việc đặt một cuốn sách hoặc vật dụng cá nhân trên bàn thư viện giữ chỗ ngồi đó trung bình trong 77 phút, khoác áo vét lên thành ghế giữ được chỗ ngồi đó trong 2 giờ. - Trong gia đình, một thành viên có thể đánh dấu cái ghế ưa thích của mình bằng cách đặt túi xách hoặc cuốn tạp chí lên trên hoặc gần cái ghế này để khẳng định quyền sở hữu không gian ấy. Tóm lại Việc người khác chào đón hay từ chối bạn tùy thuộc vào sự tôn trọng của bạn đối với không gian riêng tư của họ. Đây là lý do tại sao một người vô tâm nào đó cứ vỗ vào lưng bất cứ ai anh ta gặp hay liên tục chạm vào người khác trong suốt cuộc nói chuyện sẽ dễ bị mọi người ghét ngầm. Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến khoảng cách không gian của một người đối với những người khác. Vì thế, điều quan trọng là phải xem xét nhiều tiêu chí trước khi đưa ra lời nhận xét tại sao một người cứ giữ một khoảng cách nhất định nào đó. *** Có một thằng bạn ISTP t rất ghét vì nó luôn cố ý vô tình đến gần mình, động chạm một cách bất ngờ khi đứng chung với nhau trong lớp, hoặc dùng những động thái không nói nên lời để ảnh hưởng đến mình, thích thú với những biểu hiện tinh vi khó chịu cho người khác đó. Trò trẻ con xàm ldỪ mà thôi, mà trên đời còn nhiều muỗi dĩn...biết nói sao giờ :v :/ Ngoài ra hôm qua t còn đập chén bát đĩa vì bố t cứ thích trêu chọc bằng cách chọc tay vào sườn mà tôi đã nhiều lần yêu cầu bố thôi đi. Tôi trả lời rằng mình rất ức chế và có lẽ không nên xấu hổ về phản ứng tự nhiên này dù nó có tính toán để chấm dứt các kiểu quấy rối trên
mình khá ngại ngồi máy bay, xe buýt, tàu, lúc đó đúng là máu bạo lực có tăng, đi kèm với triệu chứng say xe.
Công nhận bác này làm kĩ thật, kiến thức này mình học lâu lắm rồi mà để đó ko chiu sẻ với ai. Mà hôm nay thấy có người tóm tắt, phân tích lại kiến thức thấy bác phải chịu khó lắm. Like bác mạnh.
^thao tác soạn thảo và tóm lược đơn giản mà @@ t chưa đọc hết mà vứt vô đây cho có bài, dễ nhìn tý chờ cao nhân đi qua chỉ điểm -- Bác có thể mở rộng hay đi sâu vào vấn đề k?